MÔ HÌNH CÁI NÊM LÀ GÌ? – CHỨNG KHOÁN BÌNH DƯƠNG

Mô hình nêm, hay còn gọi là “wedge pattern”, là một trong những mô hình biểu đồ quan trọng được các nhà đầu tư và phân tích kỹ thuật sử dụng để dự đoán xu hướng của thị trường. Đây là một công cụ không thể thiếu trong bộ toolkit của bất kỳ nhà đầu tư nào muốn nắm bắt và tận dụng những cơ hội giao dịch dựa trên việc phân tích biểu đồ giá

Mô hình nêm là gì?

• Mô hình cái nêm, hay còn được biết đến bằng tên tiếng Anh là “Wedge Pattern”, thường xuất hiện sau một chu kỳ tăng hoặc giảm giá, và nó có khả năng dự báo việc đảo chiều hoặc tiếp tục của xu hướng hiện tại.
• Hình dạng của mô hình này rất giống với mô hình tam giác, điều này gây ra sự nhầm lẫn cho nhiều nhà giao dịch. Mô hình cái nêm được hình thành từ hai đường: một đường hỗ trợ dưới cùng và một đường kháng cự ở phía trên, cả hai đều nghiêng và hội tụ về một điểm, tạo nên hình dáng đặc trưng của nêm.
• Trong quá trình giá di chuyển bên trong “nêm”, biên độ dao động của giá sẽ dần thu hẹp lại. Khi khoảng cách giữa hai đường hỗ trợ và kháng cự thu hẹp đến một mức định trước, một đợt phá vỡ giá sẽ xảy ra theo hướng tăng hoặc giảm. Đợt phá vỡ giá lên trên đường kháng cự đánh dấu xu hướng tăng, trong khi một đợt phá vỡ giá xuống dưới đường hỗ trợ báo hiệu xu hướng giảm.

Phân Loại Mô Hình Nêm

Có ba loại mô hình nêm chính:

Nêm Tăng Giá (Rising Wedge):

• Một trong những đặc trưng để nhận diện mô hình nêm tăng là việc cả hai đường hỗ trợ và kháng cự đều nghiêng lên và gặp nhau tại một điểm cao hơn so với phần còn lại của mô hình. Mô hình này có thể hình thành sau một chu kỳ tăng giá hoặc giảm giá. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là khi giá bắt đầu phá vỡ ra khỏi mô hình, nó thường di chuyển theo hướng đối ngược với hướng ban đầu của nêm, dẫn đến một sự đảo chiều của xu hướng.
• Thêm vào đó, một điều kiện quan trọng là giá cần phải tiếp xúc với mỗi đường xu hướng (trendline) ít nhất hai lần, tức là cần có ít nhất bốn điểm chạm tổng cộng.
• Trong trường hợp của mô hình Rising Wedge, nó thường xuất hiện trong một chu kỳ tăng giá, với mỗi đỉnh mới cao hơn đỉnh trước đó. Tuy nhiên, điều đặc biệt là độ nghiêng của mỗi đỉnh mới so với đỉnh cũ ít hơn so với độ nghiêng của mỗi đáy mới so với đáy cũ, tức là đường kháng cự có độ nghiêng ít hơn so với đường hỗ trợ. Điều này báo hiệu rằng sức mua đang dần giảm sút trong khi áp lực bán đang tăng lên. Khi lực bán trở nên đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ qua vùng hỗ trợ và bắt đầu một chu kỳ giảm giá mạnh mẽ.
• Mặt khác, nếu mô hình nêm tăng xuất hiện sau một chu kỳ giảm giá, điều này cho thấy thị trường đang trong giai đoạn nghỉ ngơi sau một đợt điều chỉnh giá ngắn hạn hoặc dài hạn. Trong tình huống này, sức mua trên thị trường đang yếu, trong khi nhóm bán đang chuẩn bị tăng áp lực để đẩy giá xuống thấp hơn. Khi lực bán tăng lên đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ qua ngưỡng hỗ trợ và tiếp tục xu hướng giảm.

Nêm Giảm Giá (Falling Wedge):

• Mô hình nêm giảm được tạo nên từ hai đường, một là kháng cự và một là hỗ trợ, cả hai đều nghiêng xuống và gặp nhau ở một điểm thấp hơn ở cuối mô hình. Trong trường hợp này, giá thường phá vỡ và di chuyển theo hướng đối lập với hướng nghiêng của nêm. Giống như mô hình Rising Wedge, mô hình Falling Wedge cũng có thể xuất hiện tại điểm kết thúc của một chu kỳ tăng giá hoặc chu kỳ giảm giá.
• Khi mô hình nêm giảm xuất hiện sau một chu kỳ tăng giá, việc hai đường xu hướng hướng xuống chỉ ra rằng thị trường đang trong giai đoạn tạm nghỉ. Đây có thể là lúc một số nhà đầu tư quyết định bán ra để thu lợi nhuận, sau khi họ cảm thấy đã đạt được mục tiêu lợi nhuận mong muốn từ đợt tăng giá trước đó. Trong giai đoạn này, áp lực bán có thể xuất hiện nhưng không mạnh, và phe mua vẫn đang nỗ lực đẩy giá cao hơn. Khi sức mua trở nên mạnh mẽ, giá sẽ vượt qua đường kháng cự và tăng vọt, tiếp tục xu hướng tăng giá ban đầu.
• Nếu mô hình nêm giảm xuất hiện theo sau một chu kỳ giảm giá, nó báo hiệu một khả năng cao về việc đảo chiều xu hướng. Với độ dốc của đường kháng cự cao hơn độ dốc của đường hỗ trợ, điều này cho thấy áp lực bán đang suy giảm. Khi lực mua tăng lên đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ qua khu vực kháng cự và bắt đầu một chu kỳ tăng giá mạnh mẽ.
• Cần lưu ý rằng, giống như mô hình nêm tăng, mô hình nêm giảm cũng yêu cầu ít nhất hai điểm tiếp xúc giữa giá và mỗi đường hỗ trợ và kháng cự để được xác nhận.

Mô hình nêm mở rộng (Broadening Wedge)

Mô hình nêm mở rộng là một biến thể đặc biệt của mô hình nêm. Điểm nhận biết chính của mô hình này là khoảng biến động giá ngày càng mở rộng theo hướng từ trái sang phải. Đường hỗ trợ và kháng cự có thể nghiêng lên hoặc nghiêng xuống mà không theo một xu hướng cụ thể. Điều này diễn ra khi cả nhóm mua và nhóm bán đều không chiếm ưu thế rõ ràng. Điều này báo hiệu một khả năng đảo chiều xu hướng, có nghĩa là giá có thể đảo từ tăng sang giảm hoặc ngược lại.

Mô hình nêm mở rộng có thể xuất hiện tại cả điểm thấp nhất của một chu kỳ giảm giá hoặc tại điểm cao nhất của một chu kỳ tăng giá. Tuy nhiên, trong thị trường ngoại hối, mô hình này thường được tìm thấy hơn ở giai đoạn kết thúc của một xu hướng tăng.

Cách Giao Dịch Với Mô Hình Nêm

Để giao dịch hiệu quả với mô hình nêm, nhà đầu tư cần thực hiện những bước sau:

Bước 1: Xác nhận điểm vào lệnh

Ở bước này có 2 cách để nhà đầu tư xem xét và chọn cách phù hợp để vào lệnh:

Cách 1: Vào lệnh tại điểm giá break out (phá vỡ)

Nhà đầu tư đặt lệnh nên được thực hiện khi giá vượt qua mức kháng cự trong trường hợp của mô hình nêm giảm, và khi giá xuyên thủng ngưỡng hỗ trợ đối với mô hình nêm tăng.

Cách 2: Đợi cho đến khi một nến xác nhận xuất hiện ngay sau nến đột phá, và sau đó bắt đầu giao dịch tại mức giá đóng cửa của nến xác nhận.

• Đối với mô hình nêm tăng, nến xác nhận sẽ là một nến giảm giá. Ngược lại, trong trường hợp của mô hình nêm giảm, nến xác nhận sẽ là một nến tăng giá.
• Phương pháp này thường được khuyên dùng cho những nhà giao dịch mới bởi vì nó ít rủi ro hơn và dù lợi nhuận không cao như phương pháp đầu tiên nhưng lại an toàn hơn.

Ghi chú: Khi thực hiện giao dịch, nhà đầu tư nên kết hợp mô hình nêm với các công cụ phân tích kỹ thuật khác để tăng cường độ chính xác của tín hiệu đảo chiều, bao gồm các chỉ báo kỹ thuật và mô hình nến đảo chiều.

Bước 2: Xác định điểm dừng lỗ và chốt lời

• Dừng lỗ: Đối với mô hình nêm tăng, nên đặt lệnh dừng lỗ ngay trên điểm cao nhất của mô hình. Đối với mô hình nêm giảm, lệnh dừng lỗ nên được đặt dưới điểm thấp nhất gần với vị trí mở lệnh.
• Chốt lời: Khi mô hình hoạt động như dự đoán, giá sẽ di chuyển ít nhất là bằng với chiều rộng của nêm. Vì vậy, điểm thu lợi lý tưởng nên được đặt ở một khoảng cách từ điểm phá vỡ bằng với chiều rộng của nêm.

Lưu Ý Khi Sử Dụng Mô Hình Nêm

• Mô hình nêm không phải lúc nào cũng cho kết quả chính xác 100%. Do đó, việc sử dụng stop-loss để hạn chế rủi ro là điều cần thiết.
• Mô hình này nên được kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác để tăng khả năng dự đoán chính xác.
• Thời gian biểu đồ (time frame) có thể ảnh hưởng đến tính hiệu quả của mô hình. Mô hình trên khung thời gian dài thường tin cậy hơn.

Kết Luận

Mô hình nêm là công cụ phân tích kỹ thuật có giá trị, giúp nhà đầu tư nhận diện được các điểm chuyển mình quan trọng của thị trường. Tuy nhiên, không có công cụ nào là hoàn hảo, và việc sử dụng mô hình này yêu cầu sự kết hợp linh hoạt với các phân tích khác để ra quyết định giao dịch thông minh và có lợi nhuận. Như mọi phương pháp phân tích kỹ thuật khác, việc hiểu rõ và áp dụng một cách cẩn thận sẽ là chìa khóa để thành công trong thị trường tài chính.