MARGIN LÀ GÌ?

Margin là gì?

Margin (ký quỹ) là số tiền mà nhà đầu tư phải đặt cọc để vay thêm tiền từ công ty môi giới hoặc tổ chức tài chính nhằm mua thêm chứng khoán. Đây là một hình thức đòn bẩy tài chính, cho phép nhà đầu tư mua nhiều chứng khoán hơn so với số tiền họ có sẵn.

Ưu và nhược điểm của Margin

Ưu điểm

Tăng khả năng giao dịch chứng khoán

• Margin cho phép nhà đầu tư mua nhiều chứng khoán hơn so với số vốn tự có.
• Bằng cách vay thêm tiền từ công ty môi giới, nhà đầu tư có thể mở rộng danh mục đầu tư và tận dụng cơ hội sinh lời từ các cổ phiếu tiềm năng.

Tăng lợi nhuận tiềm năng

Khi giá trị chứng khoán tăng, việc sử dụng margin có thể giúp nhà đầu tư đạt được lợi nhuận cao hơn so với việc chỉ sử dụng vốn tự có. Điều này là do lợi nhuận thu được từ số lượng chứng khoán lớn hơn.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

• Margin giúp nhà đầu tư có thể mua nhiều loại chứng khoán khác nhau, từ đó tăng cường khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư.
• Điều này giúp giảm rủi ro khi một loại chứng khoán giảm giá có thể được bù đắp bởi sự tăng giá của các loại khác.

Tạo cơ hội đầu tư ngắn hạn

Margin đặc biệt hữu ích trong các chiến lược đầu tư ngắn hạn, nơi nhà đầu tư có thể nhanh chóng tận dụng các biến động giá trong thời gian ngắn để kiếm lời.

Nhược điểm

Rủi ro tài chính cao

Nếu giá trị chứng khoán giảm, nhà đầu tư có thể phải chịu lỗ lớn hơn so với việc chỉ sử dụng vốn tự có. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nợ nần và mất mát tài sản.

Chi phí lãi vay

Lãi suất vay margin có thể làm giảm lợi nhuận thực tế của nhà đầu tư. Dù đầu tư có sinh lời, nhưng sau khi trừ đi chi phí lãi vay, lợi nhuận có thể không cao như kỳ vọng.

Áp lực tài chính

• Nhà đầu tư phải đảm bảo trả nợ đúng hạn, tạo áp lực tài chính lớn hơn.
• Nếu không thể đáp ứng yêu cầu ký quỹ (margin call), nhà đầu tư có thể bị buộc phải bán chứng khoán ở mức giá không mong muốn để trả nợ.

Nguy cơ margin call

• Khi giá trị tài sản trong tài khoản giảm dưới mức ký quỹ tối thiểu, công ty môi giới sẽ yêu cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền hoặc bán bớt chứng khoán để duy trì tỷ lệ ký quỹ.
• Điều này có thể gây ra tổn thất lớn nếu thị trường không thuận lợi.

Cháy tài khoản

Nhà đầu tư có thể bị cháy tài khoản nếu không phân tích kỹ thị trường và không có chiến lược đầu tư hợp lý thì khi thị trường biến động nhẹ cũng có thể làm cho tài khoản đến mức full margin và cháy tài khoản.

Những khái niệm liên quan đến đến margin

Full margin (ký quỹ tối đa)

Full Margin là tỷ lệ ký quỹ tối đa mà nhà đầu tư có thể sử dụng để mua chứng khoán. Nói cách khác, nếu nhà đầu tư sử dụng full margin, nghĩa là họ đã sử dụng toàn bộ số tiền có thể mượn từ sàn giao dịch để mua chứng khoán.

Tỷ lệ cho vay ký quỹ tối đa – Full Margin được Ủy ban chứng khoán Việt Nam quy định là 1:2.

Các nhà đầu tư khi vay thì cần theo dõi diễn biến thị trường chặt chẽ và đặt lệnh cắt lỗ kịp thời để phoàng tránh trường hợp “cháy” tài khoản. Nếu nhà đầu tư không kịp cắt lỗ thì sẽ bị cháy tài khoản và trường hợp các nhà đầu tư bị call margin sẽ rất cao.

Call margin (lệnh gọi ký quỹ)

Call Margin là cuộc gọi từ công ty chứng khoán yêu cầu khách hàng nộp thêm tiền hoặc tăng số lượng chứng khoán thế chấp để duy trì tỷ lệ vay Margin ở mức an toàn. Lệnh gọi ký quỹ mà các nhà đầu tư sẽ được nhận khi tỷ lệ “Giá trị tài sản ròng/Giá trị chứng khoán” nhỏ hơn tỷ lệ ký quỹ do công ty chứng khoán quy định

Việc này xảy ra khi nhà đầu tư vay quá nhiều và giá cổ phiếu giảm mạnh

Margin level

Margin level là mức ký quỹ là khi các nhà đầu tư mở tài khoản ký quỹ thì công ty chứng khoán sẽ cung cấp cho nhà đầu tư một hạn mức nhất định. Đây là giá trị tối đa mà công ty chứng khoán cho các nhà đầu tư vay

Khi nào nên/ không nên sử dụng margin

Để sử dụng margin hiệu quả các nhà đầu tư cần chú ý những điểm sau:

• Để sử dụng margin thì yêu cầu các nhà đầu tư phải là người có kinh nghiệm lâu năm trong thị trường chứng khoán, những người mới hoặc chưa có kinh nghiệm và chưa thành thạo phân tích kỹ thuật thì không nên sử dụng margin
• Các nhà đầu tư khi sử dụng margin thì nên sử dụng trong trường hợp thì trường tốt và dấu hiệu tăng trưởng, còn những thị trường xấu hoặc dấu hiệu tăng trưởng không rõ ràng thì các nhà đầu tư không nên dùng margin
• Không nên sử dụng margin dài hạn chỉ nên dùng ngắn hạn
• Chỉ dùng margin cho những cổ phiếu tốt cụ thể cổ phiếu có tính thanh khoản cao như cổ phiếu VN30
• Những cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp hoặc những cổ phiếu có thanh khoản yếu rất dễ bị thao túng giá, và sự biến động giá quá nhanh có thể khiến bạn không kịp phản ứng, dẫn đến việc bị call margin nhanh chóng.
• Sử dụng margin khi thị trường có tín hiệu mau tốt. Margin có thể giúp nhà đầu tư tăng lợi nhuận khi giá cố phiếu tăng trưởng nhưng cũng có thể làm tài sản của họ mất nhanh chóng khi cổ phiếu giảm giá. Do đó, nhà đầu tư cần tính toán kỹ lưỡng về thời điểm sử dụng công cụ này và phân tích chi tiết để lựa chọn cổ phiếu tiềm năng nhất.

Mức vay margin và tỷ lệ đòn bẩy là bao nhiêu?

Số tiền mà nhà đầu tư có thể vay phụ thuộc vào số lượng và giá trị cổ phiếu họ đang nắm giữ, và cũng vào từng thời điểm và từng công ty chứng khoán. Do đó, tỷ lệ đòn bẩy với từng mã cổ phiếu cũng sẽ khác nhau.

Ví dụ nếu nhà đầu tư có 200 triệu thì công ty chứng khoán sẽ cho nhà đầu tư mua đến 400 triệu có nghĩa là tỷ lệ đòn bẩy là 1:2, nếu công ty chứng khoán cho phép nhà đầu tư mua đến 600 triệu thì tỷ lệ đòn bẩy là 1:3

Hiện nay, lãi suất cho vay ký quỹ (margin) dao động từ 9-14% tùy vào từng công ty và các chương trình khuyến mãi.

Mức vay margin thường được tính theo tỷ lệ đòn bẩy, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho phép mua những cổ phiếu tốt nhất trên thị trường với tỷ lệ vay 50% (tỷ lệ đòn bẩy 1:2). Tuy nhiên, có một số công ty chứng khoán lách luật, cho vay tới 1:3 hoặc 1:4 đối với những cổ phiếu tốt mà họ cho là có thể kiểm soát được rủi ro.

Marrgin tác động đến thị trường như thế nào?

Thị trường tăng

• Nếu nhà đầu tư sử dụng margin và cổ phiếu tăng giá thì sẽ có lợi nhuận nhiều hơn và giá trị tài sản ròng cũng tăng lên.
• Với xu hướng này nhà đầu tư có thể tiếp tục mua thêm cổ phiếu để gia tăng lợi nhuận nhanh hơn.

Thị trường giảm

• Nếu nhà đầu tư đang sử dụng margin mà cổ phiếu giảm giá, giá trị tài sản ròng sẽ giảm tương đương với tỷ lệ đòn bẩy mà họ đang sử dụng.
• Ví dụ, nếu nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ đòn bẩy 1:2 thì sẽ lỗ gấp đôi, còn nếu sử dụng tỷ lệ đòn bẩy 1:3 thì sẽ lỗ gấp 3 lần

Đây là 2 xu hướng mà các nhà đầu tư sẽ thường gặp khi sử dụng margin tuy nhiên khi thị trường giảm thì công ty chứng khoán sẽ yêu cầu các nhà đầu tư sử dụng margin bán bớt cổ phiếu hoặc bổ sung tiền vào tài khoản ký quỹ để tránh bị trường hợp margin call.

Nếu nhà đầu tư không bổ sung tiền vào tài khoản hoặc bán bớt để đưa tỉ lệ đòn bảy về đúng quy định của công ty chứng khoán thì khi margin call xảy ra thì công ty chứng khoán sẽ bán bất kỳ mã chứng khoán nào nhà đầu tư nắm giữ mà không cần hỏi ý kiến nhà đầu tư trước